بیماری‌های شایع در دوران بارداری
دوران بارداری برای زنان دوران بسیار حساسی است. اگر مادر در این دوران مراقبت لازم را انجام ندهد، ممکن است دچار بیماری شود. بیماری های دوران بارداری علاوه بر جان مادر برای جنین نیز زیان‌های غیرقابل جبرانی به بار خواهد آورد. به همین دلیل اهمیت بسیاری دارد که مادر تحت مراقبت باشد و توسط پزشک در دوره‌های کوتاه مدت چکاپ انجام دهد.
در این مقاله قصد دارید به این بیماری‌ها بپردازیم و با آشنا کردن شما عزیزان با خطرات احتمالی، سبک زندگی سالم‌تری برایتان به ارمغان آوریم.
مهم‌ترین بیماری‌هایی که در کمین مادران باردارند
از شایع‌ترین بیماری‌ها در دوران بارداری می‌توان به کمبود آهن، افسردگی و دیابت اشاره کرد. افزایش سطح خون می‌تواند موجب سقط یا عدم توانایی انجام زایمان به‌صورت طبیعی می‌شود.
برای تشخیص فقر آهن علائم زیر موثر است:
- احساس خستگی
- از حال رفتن
- تنگی نفس
- رنگ پریدگی
در بروز افسردگی در دوران بارداری عواملی مانند محیط خانواده، فعالیت‌های هورمونی، استرس و … موثر است که دستورالعمل‌های لازم توسط پزشک به همسر و اعضای خانواده ابلاغ خواهد شد. افسردگی باید جدی گرفته شود پس در صورت احساس غم و گناه یا بهم ریختن برنامه خواب حتما با پزشک خود صحبت کنید.
فشارخون، عفونت و مشکلات جنین از دیگر مشکلاتی است که مادر با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کند که به طور مفصل در ادامه درباره این‌ها صحبت خواهیم کرد.
بیماری سرخجه؛ خطرناک‌ترین بیماری دوران بارداری
از خطرناک‌ترین بیماری‌هایی که در دوران بارداری ممکن است دچارش شوید، می‌توان به سرخجه اشاره کرد. اگر مادر واکسن سرخجه را تزریق نکرده باشد و دچار بیماری شود، خطرات بسیاری خود و جنین او را تهدید می‌کند. به همین دلیل توصیه می‌شود حتما پیش از بارداری، تزریق واکسن‌های مادر چک شود. از علائم ابتلا به سرخجه می‌توان به ورم مفاصل اشاره کرد.
در برخی موارد سرخجه باعث عفونت و خونریزی می‌شود که اگر مادر در سه ماهه اول بارداری باشد، ممکن است سقط جنین کند یا جنین پس از تولد دچار مشکلاتی مانند مشکلات قلبی، از دادن شنوایی و بینایی، نارسایی مغزی و … شود. همچنین خطر مرگ، پس از تولد جنین وجود دارد.
بیماری‌های مقاربتی در دوران بارداری
بخشی از بیماری های دوران بارداری مربوط به انجام اعمال جنسی محافظت نشده است که منجر به عفونت می‌شود. در برخی موارد عفونت ممکن است از جفت عبور کرده و جنین را آلوده کند. عفونت ممکن است سبب پاره شدن کیسه آب، زایمان زودرس و… شود. عفونت از عوامل مهمی به شمار می‌رود که سلامت جنین را به خطر می‌اندازد و ممکن است سبب سقط جنین شود.
شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد شامل کلامیدیا، تب‌خال تناسلی، سوزاک، ایدز، زگیل تناسلی، سفلیس و تریکوموناس می‌شود. سوزاک، کلامیدیا، ایدز و سفلیس از جمله بیماری‌های مقاربتی است که به جنین منتقل می‌شوند و مشکلات جدی به وجود می‌آورند.
دلایل بروز بیماری‌های مقاربتی
از مهم‌ترین دلایل بروز این بیماری می‌توان به رابطه جنسی محافظت نشده واژینال یا مقعدی اشاره کرد. همچنین برقراری رابطه با شرکای جنسی متعدد می‌تواند سبب بروز عفونت‌های مقاربتی شود. سابقه ابتلا به بیماری‌های مقاربتی مانند تب‌خال و سفلیس احتمال ابتلا به ایدز را از طریق رابطه جنسی محافظت نشده با شخص مبتلا به ایدز افزایش می‌دهد.
همچنین مصرف الکل و مواد مخدر، تزریق مواد مخدر از دیگر دلایل ابتلا به بیماری‌های مقاربتی است. احتمال ابتلا به هپاتیپت بی در این افراد بسیار بالاست.
عوارض ابتلا به بیماری‌های مقاربتی
بیماری‌های عفونی مقاربتی از سری بیماری های دوران بارداری هستند که از خود علائمی به جا خواهند گذاشت. به چند مورد از این علائم اشاره خواهیم کرد:
- مشاهده شدن زخم یا برآمدگی در هرجای بدن
- زخم تناسلی
- درد لگن
- سرطان دهانه رحم
- ورم مفاصل
- ریزش مو
بروز هرکدام در دوران بارداری، سبب بارداری پرخطر می‌شود که سالم نگه‌داشتن جنین بسیار سخت خواهد شد.
سونوگرافی روشی موثر در تشخیص بیماری‌های مربوط به جنین
در تشخیص عفونی شدن جفت و رسیدن عفونت به جنین، سونوگرافی نقش بسیار موثری دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود در دوران بارداری مرتب به پزشک مراجعه کنید تا از سلامت جنین مطمئن شوید.
در ماه دوم و سوم بارداری سونوگرافی با ورود پروب به درون واژن انجام می‌شود تا دهانه رحم و تخمدان‌ها چک شوند. همچنین سونوگرافی می‌تواند عدم رشد جنین بر اثر بیماری‌های مربوط به مادر مانند سندروم داون را قابل تشخیص کند.
اگر مادر مبتلا به دیابت یا فشارخون بالا باشد، برای اطمینان از سلامت جنین تعداد دفعات انجام سونوگرافی دو برابر تعداد معمول خواهد بود. تحت نظر سونوگراف بودن تشخیص تمامی بیماری‌های مربوط به جنین را میسر خواهد کرد و مادر می‌تواند اطمینان حاصل کند که جنین کامل رشد کرده است و سالم متولد می‌شود.
بیماری‌های عفونی عامل تهدیدگر مهم برای مادران باردار
موارد بسیار ساده‌ای مانند نشستن دست یا مصرف سبزیجات آلوده می‌تواند منجر به عفونت شوند. همچنین رابطه جنسی محافظت نشده که درباره آن‌ها صحبت کردیم نیز از دیگر موارد دردسرساز تلقی می‌شوند.
برخی از بیماری های دوران بارداری مرتبط با عفونت را نام خواهیم برد:
- واژینوز باکتریال
- چیکونگونیا
- سیتومگالوویروس
- تب دنگی
- آنفلوانزا
- استرپتوکوک‌های گروه B
- ليستريوز
- عفونت‌های انگلی
- عفونت‌های مجاری ادرار
عفونت مجاری ادرار شایع‌ترین عفونت است که در تعداد زیادی از مادران باردار مشاهده می‌شود. چند مورد از علائم ابتلا به این عفونت، تکرر ادرار، بوی بد، کدر بودن ادرار یا مشاهده خون در آن است.
همچنین احساس خالی نشدن مثانه یا احساس درد در زیر شکم و کمر از دیگر نشانه‌های ابتلا به این بیماری است. در برخی موارد چنین علائمی مشاهده نمی‌شود، به همین دلیل در دوران بارداری حداقل دو بار آزمایش ادرار انجام دهید.
پره اکلامپسی دومین دلیل مرگ مادران باردار
بالا رفتن فشار خون به‌طور غیرطبیعی در نیمه دوم بارداری نشان‌دهنده ابتلا به پره اکلامپسی است. این بیماری با نام مسمومیت بارداری نیز خوانده می‌شود که علائمی از خود نشان نمی‌دهد، اما دومین دلیل مرگ مادران باردار است.
تنها راه تشخیص، پیش از پیشرفت بیماری، بررسی منظم فشار خون و مراقبت‌های پزشکی مناسب است. اگر بیماری پیشرفت کند، زن باردار علائمی مانند تشنج، سردرد، زنگ زدن گوش، مشکل بینایی و معده درد را تجربه خواهد کرد.
سخن آخر
اگر علائمی غیرمعمولی در طول دوران بارداری خود مشاهده کردید، در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید. بیماری های دوران بارداری برای مادر قابل کنترل و درمان خواهند بود، اما برای جنین ممکن است آسیب‌های غیرقابل جبرانی بر جای گذارد. انجام سونوگرافی در دوران بارداری برای تحت نظر گرفتن سلامت جنین و رشد او مهم است.
https://www.cdc.gov/reproductivehealth/maternalinfanthealth/pregnancy-complications.html
https://www.nichd.nih.gov/health/topics/preconceptioncare/conditioninfo/health-problems