اگر باردار هستید، احتمال زیادی وجود دارد که نگران سقط جنین خود باشید (به این نوع سقط، سقط جنین پیش از هفته 20 می‌گویند.) بیشتر مواقع به دلایلی که هیچ کنترلی بر آن ندارید، اتفاق می‌افتد. در واقع دشوار است که دلیلی مشخص برای آن پیدا کنیم.
در سه ماهه اول، طبق آمار به‌دست آمده، از هر 4 سقط که اتفاق می‌افتد 3 مورد از آنها به‌دلیل مشکلات خود جنین است. اگر سقط بعد از این سه ماه اتفاق بیفتد، مربوط به بیماری‌های زمینه‌ای مادر است. سقط در ماه‌های آخر بارداری مربوط به موارد زیادی مانند عفونت‌ها است که باعث پاره‌شدن کیسه آب مادر پیش از هرگونه درد و خونریزی و یا حتی مربوط به مشکلات رحمی است.
قانون به مادر حقی می‌دهد که برای حفظ سلامت خود سقط جنین را انجام دهد، اما این اتفاق به چه شکل در زندگی واقعی رخ می‌دهد؟ به چه دلایل زن‌ها تصمیم می‌گیرند سقط جنین داشته باشند؟
یادگیری دلایل احتمالی سقط جنین به شما آرامش خاطری برای داشتن دوره کامل حاملگی سالم و یا انتخاب اینکه سقط داشته باشید را می‌دهد. در ادامه مقاله به موارد معمول تاثیرگذار در سقط جنین می‌پردازیم.
بررسی عوامل مؤثر بر سقط جنین
همانطور که ذکر شد، عوامل متعددی بر سقط جنین تاثیرگذار هستند. ما در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین این دلایل می‌پردازیم.
کروموزومهای غیرطبیعی
زمانی که سقط جنین در 12 هفته اول صورت گیرد، بیشتر از 50% مواقع دلیل آن مشکلاتی در کروموزومهای جنین است. کرومزوم‌ها ژن‌ها را در بر دارند که موجب شکل‌گیری صفات منحصربه‌فرد جنین مانند مو و رنگ چشم می‌شوند. جنین بدون تعداد کروموزومهای نرمال و یا سالم نمی‌تواند رشد کاملی داشته باشد.
غیرعادی بودن کروموزومهای نوزاد متولد نشده مشکلات زیادی از جمله موارد زیر را ایجاد می‌کند:
- تخمک سوخته: هیچ جنینی رشد نمی‌کند و بارداری صورت نمی‌گیرد.
- بارداری مولار: هیچ کروموزمی از سمت مادر نمی‌آید و در نتیجه جفت رشدی نمی‌کند و جنین به وجود نمی‌آید.
- بارداری مولار جزئی: پدر در کنار کروموزومی که از مادر می‌آید دو جفت کروموزوم می‌دهد. در این مورد شاید بارداری رخ دهد اما به‌زودی از بین می‌رود.
مشکلات دیگری در رابطه با کروموزومهای غیرنرمال وجود دارد که منجر به سقط جنین می‌شوند. به‌عنوان مثال تریزومی 13، 18 ،21 که سندروم دان ایجاد می‌کنند، مونوسومی یا همان سندروم ترنر و باقی مشکلات کروموزومهای جنسی.
در نهایت لازم است نکاتی درباره غیرعادی بودن کروموزوم‌ها بدانید:
- هیچ راهی برای جلوگیری از مشکلات کروموزومهای غیرعادی وجود ندارد.
- هرچه سن زایمان بالاتر رود، مخصوصاً بعد از 35 سالگی، خطر مشکلات کروموزومی و سقط جنین افزایش می‌یابد.
- سقط جنین ناشی از مشکلات کروموزومی معمولاً در بارداری‌های بعدی رخ نمی‌دهد.
شرایط پزشکی از دلایل سقط جنین
در این مورد سقط جنین معمولاً نتیجه مشکلات ناشی از سلامت مادر است که شامل موارد زیر می‌شود:
- بیماری‌های عفونی مانند سرخجه یا ویروس سیتومگالو
- بیماری‌های کنترل شده و ضعیف طولانی مدت مانند دیابت و فشار خونه بالا
- بیماری‌های خود ایمنی مانند لوپوس و تیروئید
- مشکلاتی که به رحم و دهانه آن مربوط می‌شوند، مانند فیبروم رحم، شکل غیرعادی رحم و نارسایی رحم که زمانی اتفاق می‌افتند که دهانه آن زود باز شود
- عفونت‌هایی مانند سوزاک، سفلیس، HIV و کامیدیا
- بیماری‌های مربوط به لخته شدن خون که منجر به بسته شدن مسیر خون و رسیدن آن به جفت می‌شوند
سبک زندگی
عادت‌های بد شما به‌عنوان کسی که قصد دارد مادر شود، ریسک سقط جنین را افزایش می‌دهد. دلایل زیر مواردی هستند که در صورت انجام آنها برای رشد جنین خطرناک هستند:
- کشیدن سیگار: در بعضی مطالعات ذکر شده است، حتی سیگار کشیدن پدر، برای جنین ایجاد مشکل می‌کند.
- مصرف افراطی نوشیدنی‌های الکلی
- استفاده از مواد مخدر
خطرات زیست محیطی
در محیط زندگی و کار، دود و مواد دیگری وجود دارند که در خطر ریسک سقط جنین تأثیر دارند. این مواد شامل موارد زیر می‌شوند.
- وجود برخی مواد مضر در لوازم قدیمی موجود در ساختمان‌ها، مثلاً سرب در لوله‌های قدیمی و موادی در رنگ‌ها
- جیوه آزاد شده که در دماسنج‌هایی که شکسته شده‌اند یا لامپ‌های حاوی آنها وجود دارد
- برخی از حلال‌ها مانند حلال‌هایی برای پاک کردن چربی‌ها و رنگ‌ها و لاک
- مواد موجود در حشره‌کش‌ها و امثال دیگر آفت‌کش‌ها
- ماده‌ای به نام آرسنیک که در زباله‌ها و فاضلاب‌ها وجود دارد
بهتر است برای رسیدن به اطمینان از این موارد با دکتر خود مشورت کنید؛ زیرا گاهی پیدا کردن موارد ریسک سقط جنین آنطور که فکر می‌کنیم آسان نیست.
مصرف برخی داروها
برخی داروها مخصوصاً داروهایی که بدون تجویز پزشک مصرف می‌کنید، جنین را به خطر می‌اندازند و گاهی موجب سقط آن می‌شوند. برخی از آنها شامل موارد زیر هستند.
- داروهای زخم معده و آرتریت روماتوئید ها
- داروهای اگزما و آکنه مانند رتینوئیدها
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی‌ها
مسمویت‌های غذایی
مصرف برخی خوراکی‌ها در زمان بارداری برای جنین ایجاد خطر می‌کند:
- لیستریوز موجود در غذاهایی مانند پنیر‌های نرم غیر پاستوریزه یا غذاهایی که به مقدار کافی پخته نشده باشند
- سالمونا، به‌طور معمول در تخم مرغ‌هایی که به مقداری کافی پخته نشده باشند یافت می‌شود
- توکسوپلاسموز موجود در گوشت‌های خام و آلوده
گاهی اوقات جنین در رحم برخی بیماری‌ها را مبتلا می‌شود و در برخی از همین موارد مادر هیچ‌گونه علائمی ندارد.
چه چیزهای باعث سقط جنین نمی‌شوند؟
ممکن است در فعالیت‌های روزانه نگران این باشید عملی انجام ندهید که جنین شما با خطر مواجه شود. در موارد زیر برخی از این دلایل‌های کم خطر یا بی خطر را ذکر می‌کنیم:
- کار کردن به مقدار معقول
- ایستادن یا نشستن در مدت زمان غیر طولانی
- ورزش (در این مورد حتماً با پزشک مشورت کنید)
- برقراری رابطه جنسی به مقداری که به جنین آسیب نرسد
- خوردن غذا با ادویه‌های معمول تند
- داشتن شوک عاطفی در صورتی که مدار مشکلات جسمی خاصی نداشته باشد
- استرس یا فشار‌های روحی معمول
نتیجه گیری
باید بدانید اگر تمامی موارد گفته شده را رعایت کنید، باز هم امکان سقط جنین وجود دارد. هیچگاه خود را سرزنش نکنید، بسیاری از دلایل سقط جنین ربطی به عملکرد و زندگی شما ندارند. بهترین کار این است که به‌طور مداوم قبل از اقدام به بارداری و در حین آن با پزشک در ارتباط باشید و سعی کنید سبک زندگی سالمی را داشته باشید. در این صورت با خیال آسوده به خودتان اطمینان دارید که تمام تلاشتان را برای به دنیا آوردن فرزندی سالم داشته‌اید.
