چرا زایمان سزارین انجام می‌شود؟
سزارین ممکن است به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده یا اضطراری انجام شود. دلایل اصلی آن عبارت‌اند از:
۱. دلایل پزشکی برای مادر
🔹 فشار خون بالا یا پره اکلامپسی که می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد.
🔹 بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری قلبی یا مشکلات کلیوی.
🔹 عفونت‌های فعال مانند تبخال تناسلی که ممکن است حین زایمان طبیعی به نوزاد منتقل شود.
🔹 پارگی رحم در بارداری‌های قبلی که خطرناک بوده و ممکن است باعث خونریزی شدید شود.
🔹 چسبندگی جفت یا جفت سرراهی که مانع خروج نوزاد از طریق واژن می‌شود.
مقاله مرتبط:سقط جنین و دلایل آن
۲. دلایل مربوط به جنین
🔹 وضعیت نامناسب جنین مانند قرارگیری عرضی یا بریچ (نشسته بودن جنین).
🔹 ضربان قلب غیرطبیعی جنین که نشان‌دهنده کمبود اکسیژن است.
🔹 جنین درشت (ماکروزومی) که می‌تواند زایمان طبیعی را دشوار کند.
🔹 نارس بودن یا زایمان چندقلویی که ممکن است نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد.
۳. سزارین به درخواست مادر
برخی از مادران به دلیل ترس از درد زایمان طبیعی یا به دلایل شخصی، سزارین را انتخاب می‌کنند. بااین‌حال، پزشکان توصیه می‌کنند که این روش تنها در صورت ضرورت انجام شود.
مقاله مرتبط:بیماری‌های شایع در دوران بارداری
مراحل انجام زایمان سزارین
۱. آماده‌سازی پیش از عمل
🔹 انجام آزمایش‌های خون و بررسی وضعیت سلامت مادر.
🔹 بیهوشی موضعی (اپیدورال یا اسپاینال) یا در موارد نادر بیهوشی عمومی.
🔹 اتصال مانیتورهای پزشکی برای بررسی ضربان قلب مادر و جنین.
۲. روند جراحی
🔹 ایجاد یک برش افقی در پایین شکم (در قسمت خط بیکینی).
🔹 برش لایه‌های پوست، عضلات و سپس رحم.
🔹 خارج کردن نوزاد و بریدن بند ناف.
🔹 خارج کردن جفت و بخیه‌زدن لایه‌ها به ترتیب.
۳. مراقبت‌های بعد از عمل
🔹 مادر معمولاً ۲ تا ۴ روز در بیمارستان بستری می‌شود.
🔹 مصرف داروهای ضد درد و آنتی‌بیوتیک‌ها برای جلوگیری از عفونت.
🔹 تشویق به حرکت و راه رفتن برای کاهش خطر لخته شدن خون.
مقاله مرتبط:زایمان طبیعی؛ از اولین درد تا تولد نوزاد چه رخ می دهد؟
سزارین در چه مواردی ضروری است؟
در مواردی پزشک برای حفظ سلامت مادر یا جنین او را مجاب می‌کند که سزارین انجام دهد. این موارد می‌تواند به دلیل انجام جراحی‌های رحمی، انجام زایمان قبلی به روش سزارین، هیستروتومی و دلایل دیگر باشد. در چنین شرایطی اگر سزارین انجام نشود ممکن است، مادر بر اثر خونریزی از دست برود یا جنین زنده نماند.
جراحی رحم
در جراحی‌های رحمی برشی روی آن ایجاد می‌کنند و سپس آن را بخیه می‌زنند. در زایمان طبیعی فشار و انقباضات رحمی ممکن است به زخم فشار آورد و موجب پاره شدن رحم شود. این امر باعث خونریزی می‌شود و بارداری را مختل می‌کند. سزارین قبلی، هیستروتومی یا شکافتن رحم و جراحی‌های ترمیمی دهانه رحم و واژن که جراحی زیبایی به‌حساب می‌آیند از دلایلی است که عمل سزارین ضروری می‌شود که به این ترتیب از پاره شدن رحم جلوگیری شود.
سونوگرافی در تشخیص زمان سزارین
اولین چیزی که باید درباره سزارین بدانید، زمان انجام آن است. در سه ماه اول براساس زمان تخمک‌گذاری به کمک سونوگرافی می‌توان زمان تولد را به‌دست آورد. در شرایطی که جفت بد قرار گرفته باشد یا نیاز به تولد زودتر از موعد باشد، عمل سزارین اجباری می‌شود که تشخیص این موارد بر عهده سونوگرافی است. پس تاکید می‌کنیم که در دوران بارداری حتما تحت نظر پزشک باشید.
مزایای سزارین
- کاهش درد حین زایمان – مادر در طول عمل بی‌حسی دریافت می‌کند و درد زایمان طبیعی را تجربه نمی‌کند.
- پیش‌بینی دقیق زمان زایمان – در موارد غیراضطراری، مادر و پزشک می‌توانند تاریخ زایمان را از قبل تعیین کنند.
- کاهش خطر آسیب به واژن و پرینه – بر خلاف زایمان طبیعی، عضلات و بافت‌های واژن کشیده یا پاره نمی‌شوند.
- ایمنی بیشتر در برخی شرایط پزشکی – در مواردی مانند جفت سرراهی، وضعیت نامناسب جنین، فشار خون بالا و دیابت، سزارین گزینه‌ای ایمن‌تر محسوب می‌شود.
- جلوگیری از عوارض احتمالی زایمان طبیعی برای نوزاد – در مواردی که نوزاد بزرگ است یا در وضعیت بریچ قرار دارد، سزارین می‌تواند از آسیب‌های هنگام تولد جلوگیری کند.
- کاهش احتمال بی‌اختیاری ادرار و افتادگی رحم – چون عضلات کف لگن تحت فشار زایمان طبیعی قرار نمی‌گیرند، احتمال این عوارض کاهش می‌یابد.
- کاهش خطر عفونت‌های واژینال و انتقال برخی بیماری‌ها – در مواردی که مادر دچار عفونت‌هایی مانند تبخال تناسلی است، سزارین از انتقال آن به نوزاد جلوگیری می‌کند.
مقاله مرتبط:زایمان زودرس وعوارض جدی آن برای نوزاد
معایب و خطرات سزارین
- دوره نقاهت طولانی‌تر – بهبودی پس از سزارین معمولاً چند هفته بیشتر از زایمان طبیعی طول می‌کشد.
- افزایش خطر عفونت – زخم جراحی ممکن است دچار عفونت شود و نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی داشته باشد.
- خطر لخته شدن خون – عدم تحرک پس از عمل ممکن است باعث ایجاد لخته خون در پاها یا ریه‌ها شود.
- احتمال چسبندگی داخلی – سزارین ممکن است باعث ایجاد چسبندگی بین بافت‌های داخلی شکم شود که در بارداری‌های بعدی مشکلاتی ایجاد می‌کند.
- مشکلات تنفسی در نوزاد – در برخی موارد، نوزادانی که با سزارین به دنیا می‌آیند، ممکن است دچار مشکلات تنفسی موقتی شوند.
- افزایش خطر خونریزی شدید – احتمال نیاز به تزریق خون در سزارین بیشتر از زایمان طبیعی است.
- درد و ناراحتی بعد از جراحی – بسیاری از مادران پس از سزارین دچار درد شدید در ناحیه شکم و بخیه‌ها می‌شوند.
- محدودیت در بارداری‌های آینده – سزارین‌های مکرر می‌توانند خطر چسبندگی جفت، پارگی رحم و دیگر مشکلات را افزایش دهند.
- کاهش احتمال شیردهی موفق در روزهای اول – به دلیل درد و محدودیت‌های حرکتی، مادر ممکن است در آغاز شیردهی با مشکل مواجه شود.
- ریسک عوارض بی‌حسی یا بیهوشی – احتمال واکنش به داروهای بی‌حسی یا عوارض ناشی از آن وجود دارد.
مراقبت‌های بعد از سزارین برای بهبودی سریع‌تر
🔹 استراحت کافی: اما سعی کنید زودتر از تخت خارج شوید و تحرک داشته باشید.
🔹 تغذیه سالم: مصرف غذاهای مغذی، فیبردار و مایعات فراوان برای جلوگیری از یبوست.
🔹 مراقبت از بخیه‌ها: تمیز و خشک نگه داشتن زخم، اجتناب از فعالیت‌های سنگین.
🔹 کنترل درد: مصرف داروهای مسکن طبق تجویز پزشک.
🔹 پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین: حداقل تا ۶ هفته بعد از زایمان.
مقاله مرتبط:آزمایش NIPT یا cell free DNA | آزمایش غربالگری پیش از تولد
آیا سزارین بر بارداری‌های آینده تأثیر می‌گذارد؟
✅ اگرچه بسیاری از زنان پس از سزارین بارداری‌های سالمی دارند، اما این روش ممکن است باعث افزایش خطر چسبندگی جفت، پارگی رحم و مشکلات دیگر در بارداری‌های آینده شود.
✅ برخی از زنان می‌توانند بعد از یک زایمان سزارین، زایمان طبیعی پس از سزارین (VBAC) را تجربه کنند، اما این موضوع باید با پزشک بررسی شود.
نتیجه‌گیری
سزارین یک روش زایمان ایمن است که در شرایط خاص می‌تواند جان مادر و نوزاد را نجات دهد. بااین‌حال، مانند هر جراحی دیگری، مزایا و معایب خاص خود را دارد. اگر در مورد نوع زایمان خود تردید دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا بهترین تصمیم را بر اساس شرایط سلامتی شما و نوزادتان بگیرید.
https://parenting.firstcry.com/articles/c-section-delivery-what-are-the-benefits-and-risks/
https://www.healthline.com/health-news/some-benefits-to-c-sections-researchers-say
