آیا در مورد مشکلات مربوط به تخمدان آگاهی دارید؟ یکی از مشکلاتی که بانوان با آن مواجه هستند نارسایی زودرس تخمدان است. از این رو در این مطلب می‌خواهیم در مورد این بیماری، علل، عوارض و راه‌های درمانی آن صحبت کنیم. اگر شما هم به این عارضه مبتلا شده‌اید، با خواندن این مطلب میتوانید به آگاهی‌های لازم در این مورد دست یابید. پس در ادامه همراه ما باشید.
نارسایی اولیه تخمدان
این نارسایی زمانی رخ می‌دهد که تخمدان‌ها پیش از 40 سالگی در انجام عملکردشان با اختلال مواجه شوند. زمانی که این مشکل برای شما به وجود می‌آید، تخمدان‌ها از حالت نرمال خارج می‌شوند و به مقدار نرمال هورمون استروژن تولید نمی‌کنند یا اینکه آنها را به‌طور منظمی آزاد نمی‌کنند.
به این وضعیت نارسایی زودرس تخمدان می‌گویند که این عارضه عموماً به ناباروری می‌انجامد. در بعضی مواقع این بیماری با یائسگی زودتر از موعد اشتباه گرفته می‌شود، اما این موارد دارای شرایطی متفاوت از هم هستند.
بانوانی که به نارسایی اولیه تخمدان مبتلا هستند، ممکن است سالیان طولانی با پریودهای گاه به گاه و نامنظم دست و پنجه نرم کنند. در چنین مواقعی حتی ممکن است آنها باردار هم شوند، اما کسانی که به یائسگی زودرس مبتلا می‌شوند نمی‌توانند پریود شوند در نتیجه به ناباروری دچار می‌شوند.
در افرادی که به نارسایی اولیه مبتلا می‌شوند می‌توان با بازگرداندن میزان استروژن به حالت نرمال از بعضی عوارضی که به‌واسطه استروژن پایین اتفاق می‌افتد جلوگیری کرد؛ مثل پوکی‌استخوان.
علل نارسایی زودرس تخمدان
نارسایی اولیه تخمدان به دلایل مختلفی ممکن است اتفاق بیفتد. برخی از دلایل این بیماری در ادامه به تشریح آورده شده است:
- تغییرات کرموزوم: بعضی از مشکلات ژنتیکی می‌تواند به نارسایی اولیه تخمدان بیانجامد. مشکلات ژنتیکی ممکن است شامل کرموزوم‌های تغییر یافته یا شکسته باشد.
- سموم حاصل از پرتودرمانی و شیمی درمانی: سموم پرتودرمانی و شیمی درمانی از شایع‌ترین علل نارسایی اولیه تخمدان است، زیرا این درمان‌ها به مواد ژنتیکی موجود در سلول‌ها آسیب می‌رساند.
برخی دیگر از سموم مانند مواد شیمیایی، دود سیگار، ویروس‌ها و آفت‌کش‌ها ممکن است منجر به تسریع پیشرفت این بیماری شود.
- بیماری‌های خود ایمنی: خوشبختانه این بیماری از موارد نادر است و خیلی کم اتفاق می‌افتد. به این شکل که بدن آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که آنها به بافت تخمدان و فولیکول‌های شامل تخمک صدمه می‌زند و تخمدان را دچار آسیب می‌کند.
اینکه دقیقاً چه چیزی موجب بروز بیماری خود ایمنی می‌شود نامشخص است، اما یکی از احتمالاتی که برای این بیماری وجود دارد قرار گیری در معرض ویروس‌هاست.
- عوامل ناشناخته: علت نارسایی اولیه تخمدان عمدتاً نامشخص است. پزشکان متخصص به‌منظور درک این بیماری به شما توصیه می‌کنند آزمایش‌هایی را انجام دهید، اما متأسفانه در بیشتر موارد نمی‌توان علت این عارضه متوجه شد.
عوامل خطر بیماری نارسایی زودرس تخمدان
عواملی وجود دارد که سبب فزایش خطر ابتلا به بیماری نارسایی اولیه تخمدان می‌شود. این عوامل در ادامه به تشریح آمده است:
- سن: در بین سنین 35 تا 40 سالگی احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر است. البته لازم به ذکر است که پیش از 30 سالگی هم ممکن است فرد به این بیماری مبتلا شود، اما درصد آن بسیار کم است. متأسفانه موارد نادری از ابتلای بانوان جوانتر و حتی نوجوانان به این بیماری دیده شده است.
- سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی در خصوص این بیماری، احتمال ابتلا به نارسایی را افزایش می‌دهد.
- جراحی تخمدان: جراحی‌هایی که مربوط به تخمدان است موجب افزایش خطر ابتلا به این عارضه می‌شود.
علائم بیماری نارسایی زودرس تخمدان
علائم این بیماری با علائم کمبود استروژن و یا یائسگی به هم شباهت دارد. این علائم شامل موارد زیر است:
- پریودهای حذف شده یا نامنظم؛ این مشکل احتمال دارد تا سالیان متمادی در شما وجود داشته باشد. همچنین ممکن است بعد از قطع مصرف قرص‌های ضدبارداری و بعد از بارداری این مشکل برایتان به وجود آید
- مشکلات در زمینه باروری
- داغ شدن و گرگرفتگی
- عرق شبانگاهی
- خشکی چشم
- خشکی واژن
- کاهش یافتن میل جنسی
- مشکل در تمرکز و تحریک پذیری
عوارض بیماری نارسایی زودرس تخمدان
عوارض نارسایی اولیه تخمدان شامل موارد زیر است:
- ناباروری: یکی از عوارض این بیماری، ناتوانی در باروری است. البته در موارد بسیار کمی ممکن است شخص مبتلا قبل از تخلیه تخمک‌ها بتواند بارور شود.
- افسردگی و اضطراب: عوارضی که به‌واسطه میزان کم استروژن ایجاد می‌شود و عدم بارداری در برخی بانوان موجب افسرگی و اضطراب می‌شود.
- پوکی‌استخوان: تولید و ترشح هورمون استروژن موجب استحکام استخوان‌ها می‌شود. بانوانی که با مشکل ترشح کم استروژن مواجه می‌شوند در معرض ابتلا پوکی‌استخوان و استخوان‌های شکننده و ضعیف هستند.
- بیماری قلبی: فقدان زودرس هورمون استروژن، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را می‌افزاید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
چنانچه به‌مدت سه ماه یا بیشتر دچار مشکل حذف قاعدگی شده‌اید، برای جویا شدن علت آن باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. حذف پریود به دلایل مختلفی می‌تواند پیش بیاید مانند استرس، بارداری، تغییر در عادات ورزشی و تغییر در رژیم غذایی.
بهترین کار این است که هر زمان که دچار این مشکل شدید، علت آن را جویا شوید. حتی اگر این موضوع که چرا پریود نشده‌اید برایتان مهم نیست، بازم هم به شما توصیه می‌کنیم به پزشک مراجعه کنید تا متوجه علت این تغییر شوید.
اصرار ما به این‌کار به این دلیل است که میزان کم استروژن خطراتی از قبیل بیماری‌های قلبی، پوکی‌استخوان و دیگر مشکلات به همراه دارد.
نتیجه گیری
یکی از بیماری‌های شایعی که ممکن است بانوان به آن دچار شوند، نارسایی زودرس تخمدان است. از این رو در این مطلب به عوامل خطر، علل، علائم و عوارض این بیماری پرداختیم و توصیه‌هایی را در این خصوص به شما ارائه دادیم تا با به کار گیری آنها بتوانید سلامت خود را تضمین خود.